Afghanaich ann an Leòdhas na adhbhar smaoineachaidh, tha Murray MacLeòid ag ràdh

Às dèidh dà mhìos, fhuair iad air teicheadh bho Kabul agus brùidealachd an Taliban agus seo iad a-nis mìltean air falbh ann an saoghal eile. A’ feitheamh riutha aig a’ phuirt-adhair bha Iain is Lorna Norgrove, a rinn strì mhòr airson an toirt gu sàbhailteachd.

Cha b’ urrainn dhan t-saoghal a dh’fhàg iad agus dhan t-saoghal ùr man coinneimh a bhith na b' eadar-dhealaichte. “B’ fheàrr leam an t-uisge na an Taliban,” thuirt Frishta. Anns na beagan faclan sin, tha sgeulachd mhòr.

Tha Frishta, Farzana agus an teaghlach fortanach. Tha gu leòr a dh’fhàg iad air an cùlaibh nach eil. Bha an dà phiuthar ag obair dha Caidreachas Norgrove, a chaidh a chur air chois mar chuimhneachan air nighean Iain is Lorna, Linda, a bha ag obair anns an dùthaich nuair a chaochail i.

Leis gun robh iad ag obair dha buidheann dhen t-seòrsa sin, bha am beatha ann an cunnart bhon Taliban. Ged a bha iad air liosta airson faighinn a-mach às an dùthaich, leis an troimh-chèile a bha a’ dol, cha deach aca air a dhèanamh agus dh’fheumadh iad falach ann an taigh-òsta fad sheachdainean gus am faigheadh buidheann-chathrannais air cùisean a chur air dòigh. Fàd na h-ùine sin, bha dearg eagal am beatha orra gum faigheadh an Talbian sgeul orra; fuaim nan gunnaichean a’ dol a h-uile là mar chomharra air an t-seòrsa beatha a dh’fhaodadh a bhith a’ feitheamh riutha.

Chan urrainnear an làn sgeulachd air mar a fhuair iad a-mach innse ach tha e a’ gabhail a-staigh Oifis nan Dùthchannan Cèin, Feachdan Aimeireagaidh agus tè ghniomhachais aig a bheil ceangal ris na h-eileanan.

Ach, math ‘s gu bheil an sgeulachd seo, tha e na chuimheachan air na dh’fhàg iad air an cùlaibh; an iomadach caileag comasach geur, mar Frishta is Farzana, a tha a-nise beò fo bhruidealach; an gòraiche eagalach a dh’fhàg air an airm cùl a chùr ri dùthaich a bha fhathast cugallach is aimhreiteil.

Bhon as e an fhìrinn nach d’ fhuair ach glè bheag air teicheadh agus mar as fhaide a tha an ùine a’ dol seachad, gur ann as lugha a tha an cothrom a’ fàs dhaibh.

Tionndaidhidh aire an t-saoghail air falbh bho Afghanistan, agus tha e air tòiseachadh mar-thà. Dè an uair sin dhan Taliban agus an ìomhaigh a tha air a bhith ga toirt seachad g’ eil iad air atharrachadh?

Tha Iain agus Lorna Norgrove air a ràdh g’ eil iad a’ dol a chumail a’ dol le obair a’ chathrannais , cho fad ’s a ghabhas. Cha leig sin a leas ìongnadh a chur air duine. Bho chaill iad an nighean ann an 2010, tha iad air a bhith nan ìongnantas.

Bha am fiosrachadh a bh’ air an eadar-lìon air cò dha a thug iad cuideachadh air a thoirt sìos airson adhbhran sàbhailteachd ach b’ ann san Ògmhios a dh’innis iad gun do chuir 1,700 boireannach tagradh thuca airson cuideachadh foghlaim – an ceathrad uiread ’s a chuir a' bhliadhna ron a sin.